Ngày 8 tháng 3 năm 2025, hãy cùng chúng tôi kỷ niệm Ngày Quốc tế Phụ nữ với chủ đề: “Dành cho TẤT CẢ phụ nữ và trẻ em gái: Quyền lợi. Bình đẳng. Trao quyền.”

Chủ đề năm nay kêu gọi hành động để mở ra quyền lợi, quyền lực và cơ hội bình đẳng cho tất cả mọi người, hướng tới một tương lai nữ quyền, nơi không ai bị bỏ lại phía sau. Trung tâm của tầm nhìn này là trao quyền cho thế hệ trẻ—đặc biệt là phụ nữ trẻ và trẻ em gái vị thành niên—như những tác nhân tạo ra thay đổi bền vững.

Năm 2025 đánh dấu một cột mốc quan trọng trong hành trình hướng tới bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ, kỷ niệm 30 năm Tuyên bố và Cương lĩnh Hành động Bắc Kinh. Được thông qua tại Hội nghị Thế giới lần thứ tư về Phụ nữ năm 1995 tại Bắc Kinh, Trung Quốc, với sự ủng hộ của 189 chính phủ, Tuyên bố và Cương lĩnh Hành động Bắc Kinh vẫn là kế hoạch hành động tiến bộ nhất và được công nhận rộng rãi nhất về quyền của phụ nữ và trẻ em gái trên toàn cầu. Văn kiện này định hướng cho các chính sách, chương trình và đầu tư vào các lĩnh vực quan trọng trong cuộc sống như: giáo dục, y tế, hòa bình, truyền thông, tham chính, trao quyền kinh tế và xóa bỏ bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái. Giải quyết những vấn đề này, cùng với các ưu tiên mới nổi như công lý khí hậu và sức mạnh của công nghệ số, là điều cấp bách khi thế giới chỉ còn năm năm để đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững.

Kỷ niệm 30 năm Tuyên bố và Cương lĩnh Hành động Bắc Kinh cũng diễn ra trong bối cảnh bất ổn gia tăng và khủng hoảng chồng chất, sự suy giảm niềm tin vào dân chủ và không gian xã hội dân sự ngày càng bị thu hẹp. Chỉ riêng trong năm qua, 612 triệu phụ nữ và trẻ em gái đã phải sống trong cảnh xung đột vũ trang, tăng 50% chỉ trong một thập kỷ.

Dưới khẩu hiệu của chiến dịch toàn cầu do UN Women phát động nhân kỷ niệm 30 năm Tuyên bố và Cương lĩnh Hành động Bắc Kinh – “Dành cho TẤT CẢ phụ nữ và trẻ em gái”, Ngày Quốc tế Phụ nữ năm nay là lời kêu gọi hành động tập trung vào ba lĩnh vực chính:

* Thúc đẩy quyền của phụ nữ và trẻ em gái: Đấu tranh không ngừng vì toàn bộ các quyền con người của phụ nữ và trẻ em gái, thách thức mọi hình thức bạo lực, phân biệt đối xử và bóc lột.

* Thúc đẩy bình đẳng giới: Giải quyết các rào cản hệ thống, xóa bỏ tư tưởng gia trưởng, chuyển đổi những bất bình đẳng cố hữu và nâng cao tiếng nói của những phụ nữ và trẻ em gái bị thiệt thòi, bao gồm cả giới trẻ, để đảm bảo tính hòa nhập và trao quyền.

* Thúc đẩy trao quyền: Định nghĩa lại các cấu trúc quyền lực bằng cách đảm bảo tiếp cận bình đẳng với giáo dục, việc làm, lãnh đạo và các không gian ra quyết định. Đặt ưu tiên cho cơ hội lãnh đạo và đổi mới sáng tạo của phụ nữ trẻ và trẻ em gái.

Hãy kêu gọi sự tham gia của truyền thông, lãnh đạo doanh nghiệp, chính phủ, cộng đồng, xã hội dân sự, giới trẻ và những người có ảnh hưởng để hành động ngay trong chính cộng đồng của bạn. Hãy yêu cầu các nhà lãnh đạo thực hiện cam kết và đầu tư vào việc thúc đẩy quyền phụ nữ và bình đẳng giới. Chia sẻ những câu chuyện và thông điệp về Ngày Quốc tế Phụ nữ trên các nền tảng số, sử dụng hashtag #ForAllWomenAndGirls để kích hoạt đối thoại và truyền cảm hứng hành động.

Chúng ta có thể là thế hệ thu hẹp khoảng cách để đạt được bình đẳng giới.

Tuyên bố và Cương lĩnh Hành động Bắc Kinh đã thay đổi chương trình nghị sự về quyền phụ nữ như thế nào?

1. Bảo vệ pháp lý: Trước năm 1995, chỉ có 12 quốc gia có luật xử phạt bạo lực gia đình. Ngày nay, có 1.583 biện pháp lập pháp được ban hành trên 193 quốc gia, trong đó có 354 luật chuyên biệt về bạo lực gia đình. Những luật này thể hiện sự bác bỏ tập thể đối với hành vi lạm dụng và tình trạng miễn trừ trách nhiệm.

2. Tiếp cận dịch vụ: Cương lĩnh Bắc Kinh đã yêu cầu cung cấp các dịch vụ thiết yếu như nhà tạm lánh, hỗ trợ pháp lý, tư vấn tâm lý và chăm sóc y tế cho những người sống sót sau bạo lực. Những dịch vụ này đã được mở rộng trên toàn cầu, trở thành phao cứu sinh quan trọng cho vô số phụ nữ và trẻ em gái.

3. Thu hút giới trẻ: Chương trình nghị sự Bắc Kinh đã truyền cảm hứng cho một thế hệ những nhà hoạt động nữ quyền trẻ tuổi, những người đang định hình phong trào đấu tranh cho công lý giới, tận dụng nền tảng số và thúc đẩy các hoạt động vì bình đẳng.

4. Thay đổi chuẩn mực xã hội: Tuyên bố Bắc Kinh đã khơi dậy các phong trào quyền phụ nữ trên toàn thế giới, thách thức các định kiến, tư tưởng và thực hành có hại, đồng thời mở đường cho các chính sách, luật pháp và thể chế thúc đẩy bình đẳng giới.

5. Tham gia vào hòa bình: Cương lĩnh Bắc Kinh nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường sự tham gia đầy đủ và bình đẳng của phụ nữ trong tất cả các cấp độ của quá trình giải quyết và phòng ngừa xung đột, bao gồm cả các vị trí ra quyết định. Hiện nay, 112 quốc gia đã có Kế hoạch Hành động Quốc gia về Phụ nữ, Hòa bình và An ninh, tăng đáng kể so với chỉ 19 quốc gia vào năm 2010. Những kế hoạch này đã đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ vào quá trình xây dựng hòa bình, tái thiết sau xung đột và mở đường cho các luật mới nhằm xử lý bạo lực tình dục trong xung đột.

Mặc dù đã có những tiến bộ đáng kể trong quyền phụ nữ kể từ khi Cương lĩnh Bắc Kinh được thông qua vào năm 1995, thế giới vẫn đang đối mặt với những cuộc khủng hoảng chồng chéo và sự xói mòn quyền lợi. Nhân Ngày Quốc tế Phụ nữ năm nay, hãy cùng UN Women tiếp tục hành trình vì quyền phụ nữ. Thế giới không thể lùi bước.

Trịnh Thủy tổng hợp 

(Theo UN Women)